ارزهای دیجیتال به طور کلی به دو دسته ارزهای فیات و کریپتوکارنسیها تقسیم میشوند.
ارزهای فیات
به طور کلی پول فیات به معنی پول بدون پشتوانه است و ارز فیات ارزی است که با این پول برابری میکند. ارز فیات یا پول
بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش میگیرد و برخلاف پول
کالایی، ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد.
فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل
تعیین‌کننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری
و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
تاریخچه
منشا پیدایش پول فیات به قرن‌ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن یازده چاپ کند، برمی‌گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات در قرن سیزدهم به راه افتاد. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه کردن‌های بی‌رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می‌دانند. در قرن هفدهم پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده‌‌گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد. در قرن بیستم میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پول‌های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس‌جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
مزایای فیاتها
عدم وابستگی به کالاهای فیزیکی : پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.
هزینه : خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.
واکنش پذیر : پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بین‌المللی : ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد نیاز ندارد.
معایب فیاتها
نبود ارزش ذاتی : ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک : از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده سازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
رمزارزها (cryptocurrency)
رمزارز یک واحد پولی غیر ملموس و رمزنگاری شده است که ارزش آن براساس عرضه و تقاضای بازار تعیین میگردد.
رمزارزها از پروتکلهای رمزگرافیکی و یا کد‌های فوق‌العاده پیچیده برای رمز‌گذاری دیتاهای حساس و انتقال آن‌ها استفاده
می‌کنند تا معاملات امنی را فراهم کنند. کریپتوکارنسی در واقع از دو کلمه‌ی کریپتو به معنی رمزنگاری و کارنسی به معنای
ارز یا پول دیجیتال میباشد. این ارزها را میتوان در کیفپولهای مختلفی ذخیره کرد.
ویژگیهای رمزارزها
دیجیتالی بودن: رمزارزها فقط به صورت دیجیتالی و بر روی کامپیوترها وجود دارند. هیچ سکه یا اسکناسی در کار نیست.
هیچ پولی به عنوان پشتوانه در بانک‌های مختلف مثل بانک مرکزی برای رمزارزها وجود ندارد!
غیر متمرکز: رمزارزها سرور مرکزی ندارند. آن‌ها معمولاً در میان شبکه‌ای از هزاران کامپیوتر توزیع شده‌اند. شبکه‌هایی که سرور مرکزی نداشته باشند، شبکه‌های غیر متمرکز نامیده میشوند.
همتا به همتا: رمزارزها به صورت آنلاین از یک شخص به شخص دیگر منتقل میشوند. کاربران رمز ارز از طریق بانک، پی‌پال یا فیسبوک باهم در ارتباط نیستند.
ناشناس بودن: یعنی برای استفاده از رمزارزها یا به تملک درآوردن آن‌ها لازم نیست حتما اطلاعات شخصی خود را ارائه کنید. شما می‌توانید با یک نام مستعار و به صورت ناشناس به معامله رمزارزها بپردازید.
کاهش هزینهها و افزایش سرعت تراکنش: از آنجایی که پرداختها مستقیما بین کاربران صورت میگیرد، با حذف واسطهها مراحل پردازش و هزینههای مربوط به زیرساختها را برخلاف روشهای پرداخت سنتی از بین ببرند.
شفاف بودن: تمامی تراکنشها در دیدرس عموم است.
عدم عرضه بی رویه: هیچ دولتی نمیتواند به یکباره رمزارز وارد بازار کند.
تسهیل در جهانی شدن کسب وکارها: هیچ دولتی نمیتواند رمزارزها را تحریم کند. از هرجای کره زمین میشود نقل و
انتقالات را انجام داد.
